ચોક્કસ, ચાલો આપણે 8 જૂન, 2025 ના રોજ ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) દ્વારા કરવામાં આવેલી મની માર્કેટ ઓપરેશન્સ વિશે એક સરળ લેખ જોઈએ. આ લેખ RBI દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી પ્રેસ રિલીઝ પર આધારિત છે.
8 જૂન, 2025 ના રોજ મની માર્કેટ ઓપરેશન્સ:
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) દેશના નાણાકીય બજારમાં નાણાંની ઉપલબ્ધતાને નિયંત્રિત કરવા માટે મની માર્કેટ ઓપરેશન્સ કરે છે. આ ઓપરેશન્સ દ્વારા, RBI બજારમાં તરલતા (liquidity) નું સંચાલન કરે છે, જેથી વ્યાજ દરો સ્થિર રહે અને અર્થતંત્ર યોગ્ય રીતે ચાલે. 8 જૂન, 2025 ના રોજ થયેલા ઓપરેશન્સની વિગતો નીચે મુજબ છે:
- રેપો ઓક્શન (Repo Auction): રેપો ઓક્શન એ એક પ્રક્રિયા છે જેના દ્વારા બેંકો RBI પાસેથી ટૂંકા ગાળા માટે નાણાં ઉછીના લે છે. RBI આ નાણાં બેંકોને સરકારી સિક્યોરિટીઝ (Government Securities) ના બદલામાં આપે છે. આનાથી બેંકોને જરૂર પડે ત્યારે નાણાં મળી રહે છે.
- રિવર્સ રેપો ઓક્શન (Reverse Repo Auction): રિવર્સ રેપો ઓક્શનમાં, બેંકો RBI પાસે પોતાના વધારાના નાણાં જમા કરાવે છે અને તેના પર વ્યાજ મેળવે છે. આનાથી બજારમાં નાણાંની વધુ પડતી તરલતાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળે છે.
- માર્જિનલ સ્ટેન્ડિંગ ફેસિલિટી (Marginal Standing Facility – MSF): MSF એ બેંકો માટે એક છેલ્લો ઉપાય છે, જેમાં તેઓ પોતાની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે RBI પાસેથી રાતોરાત નાણાં ઉછીના લઈ શકે છે. આ સુવિધા ત્યારે કામ લાગે છે જ્યારે બેંકોને અન્ય કોઈ સ્ત્રોત પાસેથી નાણાં ન મળી રહ્યા હોય.
- ઓપન માર્કેટ ઓપરેશન્સ (Open Market Operations – OMO): OMOમાં, RBI સીધી રીતે બજારમાં સરકારી સિક્યોરિટીઝની ખરીદી અને વેચાણ કરે છે. જ્યારે RBI સિક્યોરિટીઝ ખરીદે છે, ત્યારે તે બજારમાં નાણાં ઉમેરે છે, અને જ્યારે તે સિક્યોરિટીઝ વેચે છે, ત્યારે તે બજારમાંથી નાણાં પાછા ખેંચે છે.
આ ઓપરેશન્સનું મહત્વ:
મની માર્કેટ ઓપરેશન્સ RBI માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તે નાણાકીય સ્થિરતા જાળવવામાં અને અર્થતંત્રને યોગ્ય દિશામાં લઈ જવામાં મદદ કરે છે. આ ઓપરેશન્સ દ્વારા, RBI વ્યાજ દરોને નિયંત્રિત કરે છે, ફુગાવાને કાબૂમાં રાખે છે, અને બેંકોને પૂરતા નાણાં ઉપલબ્ધ કરાવે છે, જેથી તેઓ સામાન્ય લોકોને અને વ્યવસાયોને લોન આપી શકે.
આશા છે કે આ માહિતી તમને મદદરૂપ થશે. જો તમારી પાસે કોઈ વધુ પ્રશ્નો હોય, તો પૂછવા માટે નિઃસંકોચ રહો.
Money Market Operations as on June 08, 2025
AI એ સમાચાર પહોંચાડ્યા છે.
નીચેનું પ્રશ્ન Google Gemini માંથી પ્રતિસાદ જનરેટ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવ્યું:
2025-06-09 11:25 વાગ્યે, ‘Money Market Operations as on June 08, 2025’ Bank of India અનુસાર પ્રકાશિત થયું. કૃપા કરીને સંબંધિત માહિતી સાથે સરળતાથી સમજાય તેવી વિગતવાર લેખ લખો. કૃપા કરીને ગુજરાતીમાં જવાબ આપો.
395