‘પ્રગતિ તરફનું એક માર્ગદર્શક’ – પરંતુ વિકાસના મુખ્ય લક્ષ્યાંકો હજુ પણ ઘણા પાછળ
સંયુક્ત રાષ્ટ્ર, ૧૪ જુલાઈ ૨૦૨૫ – સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા ગ્લોબલ ડેવલપમેન્ટના ૨૦૨૫ના મધ્ય-વર્ષના અહેવાલમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે, સભ્ય દેશો ૨૦૩૦ સુધીમાં નિર્ધારિત સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ (SDGs) હાંસલ કરવામાં નોંધપાત્ર રીતે પાછળ છે. આ અહેવાલ, જે SDGના અમલીકરણની પ્રગતિનું મૂલ્યાંકન કરે છે, તેને ‘પ્રગતિ તરફનું એક માર્ગદર્શક’ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યો છે, તેમ છતાં તે સ્પષ્ટપણે સૂચવે છે કે વિશ્વ ઘણા મુખ્ય લક્ષ્યાંકોને પૂર્ણ કરવાના માર્ગ પર નથી.
મુખ્ય તારણો અને પડકારો:
અહેવાલ મુજબ, ઘણા SDG, ખાસ કરીને ગરીબી નિર્મૂલન, ભૂખમરો નાબૂદી, ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ અને સ્વચ્છ પાણી અને સ્વચ્છતા જેવા ક્ષેત્રોમાં પ્રગતિ ધીમી રહી છે અથવા તો સ્થિર થઈ ગઈ છે. કોવિડ-૧૯ મહામારી, આબોહવા પરિવર્તનની વધતી અસર, અને વૈશ્વિક અસ્થિરતા જેવા અનેક પરિબળોએ આ પ્રગતિને અવરોધી છે.
- ગરીબી અને ભૂખમરો: વિશ્વભરમાં ગરીબી અને ભૂખમરાના દરમાં ઘટાડો અપેક્ષા કરતાં ઘણો ઓછો રહ્યો છે. ઘણા પ્રદેશોમાં, આ સમસ્યાઓ વધુ વણસી રહી છે, જે સામાજિક અસમાનતાને વધુ ઊંડી બનાવે છે.
- શિક્ષણ અને આરોગ્ય: ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ અને સર્વગ્રાહી આરોગ્ય સેવાઓની પહોંચમાં સુધારો થયો છે, પરંતુ હજુ પણ લાખો બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકો આ મૂળભૂત અધિકારોથી વંચિત છે. ખાસ કરીને યુદ્ધગ્રસ્ત વિસ્તારો અને ઓછી આવક ધરાવતા દેશોમાં આ સ્થિતિ વધુ ગંભીર છે.
- આબોહવા પરિવર્તન: આબોહવા પરિવર્તનની અસરો વધુ સ્પષ્ટ બની રહી છે, જેમાં વધતું તાપમાન, દરિયાઈ સપાટીમાં વધારો અને આત્યંતિક હવામાન ઘટનાઓનો સમાવેશ થાય છે. આના કારણે અનેક દેશોના વિકાસ પર નકારાત્મક અસર પડી રહી છે.
- લિંગ સમાનતા: લિંગ સમાનતાના લક્ષ્યાંકમાં પ્રગતિ થઈ છે, પરંતુ મહિલાઓ અને છોકરીઓ સામેના ભેદભાવ અને હિંસાના બનાવો હજુ પણ ચિંતાનો વિષય છે. નિર્ણાયક સ્તરે મહિલાઓનું પ્રતિનિધિત્વ પણ હજુ ઓછું છે.
આશાનું કિરણ અને ભવિષ્યનો માર્ગ:
આ પડકારો છતાં, અહેવાલમાં કેટલાક સકારાત્મક પાસાઓ પણ દર્શાવવામાં આવ્યા છે. કેટલાક દેશોએ રિન્યુએબલ એનર્જી, ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી અને સામાજિક સુરક્ષા જેવી બાબતોમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. આ સફળતાઓ દર્શાવે છે કે યોગ્ય નીતિઓ અને સંસાધનો સાથે SDGs હાંસલ કરવા શક્ય છે.
અહેવાલ સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે ૨૦૩૦ સુધીમાં લક્ષ્યાંકો હાંસલ કરવા માટે તાત્કાલિક અને વિસ્તૃત પ્રયાસોની જરૂર છે. આ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ, નાણાકીય રોકાણમાં વધારો, નવીન ઉકેલો અને નીતિગત સુધારા અનિવાર્ય છે. દેશોએ પોતાની પ્રતિબદ્ધતાઓને વધુ મજબૂત કરવી પડશે અને SDGના અમલીકરણ માટે સામુહિક જવાબદારી સ્વીકારવી પડશે.
સંયુક્ત રાષ્ટ્રના સેક્રેટરી-જનરલ, એન્ટોનિયો ગુટેરેસે આ પ્રસંગે જણાવ્યું હતું કે, “SDGs એ માત્ર લક્ષ્યાંકો નથી, પરંતુ તે માનવ ગૌરવ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિ માટેના આપણા સંયુક્ત વિઝનનું પ્રતીક છે. આ અહેવાલ એક ચેતવણી છે કે આપણે વધુ સક્રિય બનવું પડશે. આપણે આપણા પ્રયાસોને વેગ આપવો પડશે અને ખાતરી કરવી પડશે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ પાછળ ન રહી જાય.”
આ અહેવાલ વિશ્વને પ્રગતિના માર્ગ પર ફરીથી લાવવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ માર્ગદર્શક તરીકે કામ કરશે, અને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર તેમજ તેના સભ્ય દેશો આ મહત્વપૂર્ણ લક્ષ્યાંકોને પૂર્ણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ રહેશે.
‘A compass towards progress’ – but key development goals remain way off track
AI એ સમાચાર પહોંચાડ્યા છે.
નીચેનું પ્રશ્ન Google Gemini માંથી પ્રતિસાદ જનરેટ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવ્યું:
‘‘A compass towards progress’ – but key development goals remain way off track’ SDGs દ્વારા 2025-07-14 12:00 વાગ્યે પ્રકાશિત થયું. કૃપા કરીને સંબંધિત માહિતી સાથે નમ્ર સ્વરમાં વિગતવાર લેખ લખો. કૃપા કરીને ગુજરાતીમાં ફક્ત લેખ સાથે જવાબ આપો.