નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ જાપાનીઝ લિટરેચર (NIJL) અને ઇન્ફોર્મેશન-સિસ્ટમ્સ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ROIS) દ્વારા “મોટા ભાષા મોડેલોના વિકાસ પર મેમોરેન્ડમ ઓફ અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ” પર હસ્તાક્ષર
પ્રસ્તાવના:
જાપાનમાં સાહિત્યિક સંશોધન અને ડિજિટલ માહિતીના ક્ષેત્રમાં એક મહત્વપૂર્ણ ઘટનામાં, નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ જાપાનીઝ લિટરેચર (NIJL) અને ઇન્ફોર્મેશન-સિસ્ટમ્સ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ROIS) એ “મોટા ભાષા મોડેલોના વિકાસ પર મેમોરેન્ડમ ઓફ અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ” (MOU) પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ સહયોગ, જે 2 સપ્ટેમ્બર, 2025 ના રોજ Current Awareness Portal દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે, તે જાપાનીઝ ભાષા અને સંસ્કૃતિના અભ્યાસમાં અદ્યતન ભાષા ટેકનોલોજીના ઉપયોગમાં એક નવા યુગની શરૂઆત સૂચવે છે.
MOU નો ઉદ્દેશ્ય અને મહત્વ:
આ MOU નો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય મોટા ભાષા મોડેલો (LLMs) ના વિકાસ અને સંશોધનમાં સહયોગ સ્થાપિત કરવાનો છે, ખાસ કરીને જાપાનીઝ ભાષા, સાહિત્ય અને સાંસ્કૃતિક વારસાના સંદર્ભમાં. LLMs, જે મોટા પ્રમાણમાં ટેક્સ્ટ ડેટા પર તાલીમ પામેલા કૃત્રિમ બુદ્ધિ (AI) મોડેલો છે, તેમાં માનવ ભાષાને સમજવા, ઉત્પન્ન કરવા અને પ્રક્રિયા કરવાની અદભૂત ક્ષમતા છે. આ સહયોગ દ્વારા, NIJL અને ROIS નીચેના ક્ષેત્રોમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ હાંસલ કરવાની આશા રાખે છે:
- જાપાનીઝ ભાષાના LLMs નો વિકાસ: હાલમાં, મોટાભાગના LLMs અંગ્રેજી જેવી ભાષાઓ પર કેન્દ્રિત છે. આ MOU જાપાનીઝ ભાષા માટે વિશિષ્ટ, ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા LLMs વિકસાવવા પર ભાર મૂકે છે, જે જાપાનીઝ ભાષાની સૂક્ષ્મતા, વ્યાકરણ અને શબ્દભંડોળને વધુ સારી રીતે સમજી શકે.
- સાહિત્યિક સંશોધનમાં AI નો ઉપયોગ: NIJL, જાપાનીઝ સાહિત્યના વિશાળ સંગ્રહનું સંચાલન કરતું અગ્રણી સંશોધન સંસ્થાન હોવાથી, LLMs નો ઉપયોગ કરીને સાહિત્યિક કાર્યોનું વિશ્લેષણ, વર્ગીકરણ અને શોધ કરવાની નવી પદ્ધતિઓ વિકસાવી શકે છે. આમાં ઐતિહાસિક ગ્રંથોનું ડીજીટાઇઝેશન, અર્થઘટન અને સંશોધનનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
- ડિજિટલ હ્યુમનિટીઝને પ્રોત્સાહન: AI અને LLMs નો ઉપયોગ કરીને, જાપાનીઝ સંસ્કૃતિ અને ઇતિહાસના ડિજિટલ સંસાધનોનું સર્જન અને વિસ્તરણ શક્ય બનશે. આનાથી સંશોધકો, વિદ્યાર્થીઓ અને સામાન્ય જનતા માટે આ વારસા સુધી પહોંચ વધુ સરળ બનશે.
- ડેટા શેરિંગ અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર: બંને સંસ્થાઓ LLM વિકાસ માટે જરૂરી ડેટા, સંસાધનો અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના શેરિંગમાં સહયોગ કરશે. આમાં તાલીમ ડેટાના સેટ બનાવવાનું અને AI સંશોધન માટે જરૂરી કમ્પ્યુટિંગ પાવર પૂરી પાડવાનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
- પ્રતિભા વિકાસ: આ સહયોગ LLM સંશોધન અને જાપાનીઝ સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં પ્રતિભાશાળી સંશોધકો અને ટેકનિકલ નિષ્ણાતોના વિકાસને પણ પ્રોત્સાહન આપશે.
સંસ્થાકીય ભૂમિકાઓ:
- નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ જાપાનીઝ લિટરેચર (NIJL): NIJL તેના વિશાળ સાહિત્યિક ગ્રંથો, ઐતિહાસિક દસ્તાવેજો અને સંશોધન નિપુણતાનું યોગદાન આપશે. સંસ્થા જાપાનીઝ ભાષા, સાહિત્ય અને સંસ્કૃતિના સંદર્ભમાં LLMs માટે ડેટા સેટ તૈયાર કરવા અને તાલીમ પ્રક્રિયામાં મદદ કરશે.
- ઇન્ફોર્મેશન-સિસ્ટમ્સ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ROIS): ROIS તેના અદ્યતન AI, મશીન લર્નિંગ અને ડેટા સાયન્સ ક્ષેત્રે નિપુણતા, તેમજ તેના કમ્પ્યુટિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું યોગદાન આપશે. સંસ્થા LLMs ના વિકાસ, તાલીમ અને પરીક્ષણ માટે તકનીકી સહાય પૂરી પાડશે.
ભવિષ્યની સંભાવનાઓ:
આ MOU જાપાનીઝ ભાષા અને સંસ્કૃતિના અભ્યાસમાં AI ની ભૂમિકાને નવી દિશા આપશે. LLMs ના વિકાસ સાથે, સંશોધકો જાપાનીઝ સાહિત્ય, ઇતિહાસ અને ભાષા વિશે અગાઉ ક્યારેય શક્ય ન હોય તેવી ઊંડાણપૂર્વકની આંતરદૃષ્ટિ મેળવી શકશે. આનાથી શિક્ષણ, સંસ્કૃતિ અને ટેકનોલોજીના ક્ષેત્રમાં નવીનતા અને વિકાસ માટે વિશાળ તકો ઊભી થશે.
નિષ્કર્ષ:
NIJL અને ROIS વચ્ચેનો આ સહયોગ જાપાનમાં ડિજિટલ હ્યુમનિટીઝ અને AI સંશોધનના વિકાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. “મોટા ભાષા મોડેલોના વિકાસ પર મેમોરેન્ડમ ઓફ અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ” પર હસ્તાક્ષર ભવિષ્યમાં જાપાનીઝ ભાષા અને સંસ્કૃતિના ઊંડાણપૂર્વકના અભ્યાસ માટે નવા દરવાજા ખોલશે. આ પહેલ જાપાનીઝ જ્ઞાન અને સાંસ્કૃતિક વારસાને ડિજિટલ યુગમાં સુરક્ષિત અને સુલભ બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપશે.
国文学研究資料館（国文研）と情報・システム研究機構（ROIS）、「大規模言語モデルの開発に関する覚書」を締結
AI એ સમાચાર પહોંચાડ્યા છે.
નીચેનું પ્રશ્ન Google Gemini માંથી પ્રતિસાદ જનરેટ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવ્યું:
‘国文学研究資料館（国文研）と情報・システム研究機構（ROIS）、「大規模言語モデルの開発に関する覚書」を締結’ カレントアウェアネス・ポータル દ્વારા 2025-09-02 08:47 વાગ્યે પ્રકાશિત થયું. કૃપા કરીને સંબંધિત માહિતી સાથે નમ્ર સ્વરમાં વિગતવાર લેખ લખો. કૃપા કરીને ગુજરાતીમાં ફક્ત લેખ સાથે જવાબ આપો.