શું AI પણ આપણી જેમ ભૂલો કરી શકે છે? અથવા તો વધારે?
એક નવી શોધ જે વૈજ્ઞાનિકોને આશ્ચર્યચકિત કરી રહી છે!
શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે જે રોબોટ્સ અને કમ્પ્યુટર્સ આપણે જોઈએ છીએ, તે આપણી જેમ વિચારી શકે છે? શું તે પણ ભૂલો કરી શકે છે, જેમ આપણે ક્યારેક કરીએ છીએ? તાજેતરમાં, હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીના વૈજ્ઞાનિકોએ એક એવી જ રસપ્રદ વાત શોધી કાઢી છે જેના વિશે આપણે બધાએ જાણવું જોઈએ.
AI શું છે?
AI એટલે ‘આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ’. આ એક પ્રકારનું કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ છે જે માણસોની જેમ શીખી શકે છે, વિચારી શકે છે અને નિર્ણયો લઈ શકે છે. આજકાલ આપણે AI નો ઉપયોગ ઘણી બધી જગ્યાએ જોઈએ છીએ, જેમ કે સ્માર્ટફોનમાં, ગાડીઓમાં, અને ઇન્ટરનેટ પર.
આપણી જેમ AI પણ ભૂલો કરી શકે છે?
આપણે બધા જાણીએ છીએ કે માણસો ક્યારેક ભૂલો કરે છે. ક્યારેક આપણે ઉતાવળમાં નિર્ણય લઈએ છીએ, ક્યારેક આપણને પૂરતી માહિતી નથી હોતી, અને ક્યારેક આપણે ભાવનાઓમાં આવી જઈએ છીએ. પણ શું AI, જે એક મશીન છે, તે પણ આવી ભૂલો કરી શકે છે?
હાર્વર્ડના વૈજ્ઞાનિકોએ એક એવી શોધ કરી છે જે દર્શાવે છે કે AI પણ ‘બિનતાર્કિક’ (irrational) બની શકે છે. બિનતાર્કિક એટલે એવી રીતે વર્તવું જે સમજણપૂર્વક કે તાર્કિક ન હોય.
AI શા માટે બિનતાર્કિક બની શકે છે?
વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે AI જે ડેટા (માહિતી) પર શીખે છે, તે ડેટામાં જો કોઈ ખામી હોય અથવા તે પૂરતો ન હોય, તો AI પણ ખોટા નિર્ણયો લઈ શકે છે. જેમ કે, જો આપણે બાળકને માત્ર એક જ પ્રકારના ફળો વિશે શીખવીએ, તો તે અન્ય ફળોને ઓળખી શકશે નહીં. તેવી જ રીતે, AI પણ જો તેને અધૂરી કે પક્ષપાતી માહિતી મળે, તો તે પણ તે મુજબ જ વર્તન કરી શકે છે.
આ નવી શોધ શા માટે મહત્વની છે?
આ શોધ એટલા માટે મહત્વની છે કારણ કે તે આપણને AI ની મર્યાદાઓ સમજવામાં મદદ કરે છે. AI ભલે કેટલું પણ સ્માર્ટ કેમ ન હોય, તે માણસોની જેમ સંપૂર્ણ નથી. તે પણ ભૂલો કરી શકે છે અને તેના નિર્ણયો હંમેશા સાચા ન પણ હોય.
આ ઉપરાંત, આ શોધ વૈજ્ઞાનિકોને AI ને વધુ સારી રીતે બનાવવામાં મદદ કરશે. તેઓ સમજી શકશે કે AI ને કેવી રીતે તાલીમ આપવી જોઈએ જેથી તે વધુ સચોટ અને તાર્કિક નિર્ણયો લઈ શકે.
વિજ્ઞાન શા માટે રસપ્રદ છે?
આવી શોધો દર્શાવે છે કે વિજ્ઞાન કેટલું રસપ્રદ છે! તે આપણને નવી નવી વાતો શીખવાની અને દુનિયાને વધુ સારી રીતે સમજવાની તક આપે છે. AI જેવી ટેકનોલોજી આપણા ભવિષ્યને બદલી રહી છે, અને આ બદલાવને સમજવો ખૂબ જ જરૂરી છે.
જો તમને પણ આવી નવી શોધો અને ટેકનોલોજી વિશે જાણવામાં રસ હોય, તો વિજ્ઞાન તમારા માટે ખૂબ જ મજેદાર બની શકે છે! આવો, સાથે મળીને વિજ્ઞાનની આ રોમાંચક દુનિયાનું અન્વેષણ કરીએ!
Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)
AI એ સમાચાર આપ્યા છે.
Google Gemini માંથી પ્રતિસાદ મેળવવા માટે નીચેનો પ્રશ્ન ઉપયોગમાં લેવાયો હતો:
2025-07-01 20:31 એ, Harvard University એ ‘Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)’ પ્રકાશિત કર્યું. કૃપા કરીને સંબંધિત માહિતી સાથે એક વિગતવાર લેખ લખો, જે બાળકો અને વિદ્યાર્થીઓ સમજી શકે તેવી સરળ ભાષામાં હોય, જેથી વધુ બાળકો વિજ્ઞાનમાં રસ લેવા પ્રેરાય. કૃપા કરીને લેખ ફક્ત ગુજરાતીમાં જ આપો.